Tranh sơn dầu chủ đề Maternité của họa sĩ Vũ Cao Đàm
Tranh được họa sĩ Vũ Cao Đàm vẽ tại Saint Paul de Vence, A.M. France (Pháp). Đây là phòng tranh riêng của ông ở số 43, Rue Grande, Saint-Paul de Vence, đây cũng là nhà ở của vợ chồng ông cho tới cuối đời.
Click vào hình bên dưới để xem toàn bộ album (ảnh lớn)
Kích thước khung: 22 1/2 x 19 1/2 inch.
Nguồn gốc sở hữu:
Phòng trưng bày Wally Findlay, Paris, Pháp.
Chủ đầu tiên: Bà Adrian W. Smith mua năm 1959.
Hiện tại: Bộ sưu tập của Ông & Bà Roy W. Doolittle, Jr., Buffalo, NY.
Ngày đấu giá: Ngày 18 tháng 9 năm 2021
Địa chỉ: 1066 Englewood Ave, Buffalo, NY 14223
Giá dự tính: 8000 – 12,000 USD
Họa sỹ Vũ Cao Đàm sinh ngày 8-1-1908 tại Hà Nội, mất năm 2000 tại làng hội họa Saint-Paul de Vence, Pháp. Đỗ vào khóa II (1926-1931) trường Mỹ Thuật Đông Dương, học tới năm thứ nhì, Vũ Cao Đàm chuyển sang điêu khắc. Đỗ thủ khoa, khi ra trường, được học bổng sang Pháp học Ecole du Louvre, vừa đi học vừa làm nghề điêu khắc, cuộc sống rất khó khăn. Năm 1936, ông kết hôn với Renée, nhạc sĩ dương cầm, tại Paris.
Tại sao phải bỏ điêu khắc sang hội họa? Vũ Cao Đàm giải thích: “Từ đại chiến 1939-1945, tôi đổi sang hội họa. Thời điểm ấy rất khó nặn tượng vì thiếu chất liệu. Việc đổ khuôn đồng bị cấm trong chiến tranh. Người Đức tịch thu tất cả. Tôi phải nặn tượng bằng đất nung đánh bóng, như bức chân dung thi sĩ Jean Tardieu, con của thầy tôi và chân dung bà Marie Laure, vợ thi sĩ Tardieu”.
Trong các họa sỹ Việt Nam sống ở Pháp, Vũ Cao Đàm là người có công nhất trong việc tìm tòi chất liệu cho tranh lụa và sơn dầu. Ông đã tìm được cách bồi lụa trên giấy cứng, giúp họa sỹ có thể vẽ trên lụa và dùng nhiều màu, khác hẳn lối vẽ thẳng lên lụa của Trung Quốc. Nhưng sau khi đã tìm ra kỹ thuật tranh luạ rồi, tại sao ông lại bỏ tranh lụa, sang sơn dầu?
“Đúng là ngày trước tôi vẽ tranh lụa, sau đổi sang tranh sơn dầu và từ đó vẽ tranh sơn dầu cho tới bây giờ. Vì tính hiếu kỳ khiến tôi hay tìm hiểu sâu thêm về hội họa và tôi thấy tranh lụa bị giới hạn bởi kích thước của bức tranh, lại có miếng kính che giữ gìn cho lụa nên không thể vẽ to được. Hơn nữa, ngay hồi còn đi học, chúng tôi vẫn ao ước được vẽ tranh ấn tượng và vẽ theo các trường phái mới mà vẫn không quên tất cả vẻ đẹp của nghệ thuật Đông phương”.
Năm 1943, Vũ Cao Đàm rời Paris, về Marciny, gần Troyes, vùng Champagne, đông nam Paris. Năm 1950, do yếu phổi, ông phải dời xuống Vence (gần Nice), nơi khí hậu ấm áp hơn. Ban đầu, triển lãm tranh không bán được vì bị bọn buôn tranh dìm giá.
Sau ông phải cùng với một nhóm họa sỹ trẻ, chung tiền thuê cửa hàng triển lãm riêng ở Saint-Paul de Vence (lúc đó chưa thành làng hội họa), một làng nhỏ trên núi có phong cảnh tuyệt đẹp, gần Vence. Lần này, tranh của họ bán được, trở nên nổi tiếng nên các họa sỹ trẻ khác bắt chước. Saint-Paul de Vence trở thành làng hội họa từ đó. Hai galerie ở Bỉ và ở Pháp mua tranh của ông để bán lại cho Galerie Findlay bên Mỹ.
Năm 1959, Vũ Cao Đàm mở phòng tranh riêng ở số 43, Rue Grande, Saint-Paul de Vence, và cũng là nhà ở của vợ chồng ông cho tới cuối đời. Kể từ năm 1964, Vũ Cao Đàm và Lê Phổ ký hợp đồng với Galerie Wally Findlay, bên Mỹ, và ông đã cộng tác trong 25 năm.

Là nhà điêu khắc tài ba hàng đầu của trường Mỹ thuật Đông Dương, Vũ Cao Đàm đã từng nặn tượng Bảo Đại, Hồ Chí Minh. Nhưng tượng của ông đã tản mạn khắp nơi, khó tìm được, ngoài một vài bức ở nhà ông, và vài tác phẩm trưng bày ở bảo tàng trong nước mà chúng tôi có dịp thấy là những bức tượng hiếm quý.
Vũ Cao Đàm mang những đường nét uyển chuyển rất lãng mạn của hội họa vào điêu khắc hay chính những đường cong tuyệt vời trong điêu khắc của ông đã truyền sang hội họa? Tranh Vũ Cao Đàm mang tính chất xác thực trong sự khảo sát cơ thể, với những đường cong tuyệt mỹ.
Thời kỳ tranh lụa, Vũ Cao Đàm dựng lại không khí cổ kính phương Đông bằng nghệ thuật Phục Hưng, tạo chiều sâu cho tranh lụa bằng kỹ thuật sáng tối. Bức chân dung người phụ nữ Bắc là một tuyệt tác, có thể coi là La Joconde của Việt Nam.
Ông là họa sỹ duy nhất đã sáng tạo lại nghệ thuật Phục Hưng cho tranh lụa Việt: Hoàn toàn thoát khỏi kỹ thuật phẳng lỳ, đồng màu đồng sắc của tranh Tàu. Khuôn mặt người phụ nữ Bắc hiển lộ trên tranh với sóng mũi dọc dừa, đôi mắt bồ câu một mí huyền bí, làn tóc trần đen nhánh quấn trên đầu mềm mại, tỏa cái đẹp thuần khiết thanh cao trong tâm hồn Việt.
Khi vẽ sơn dầu, ông vùng vẫy trong những nét vờn thơ mộng, màu sắc cực kỳ tươi sáng, mới lạ. Màu xanh Cao Đàm tạo ra từ sự giao thoa trời xanh với nước biếc Địa Trung Hải. Người Pháp gọi đó là màu xanh Chagall, tôi nghĩ màu xanh Cao Đàm có trước Chagall, đi vào những bức Phật thiền trên tòa sen trắng, ánh sáng Như Lai gọi ta về chốn tịnh tâm cao khiết. Vũ Cao Đàm đã tìm đề tài trong Kiều, trong kinh Phật, trong cảnh ngàn xưa, đất cũ.